Константинова Нюрбина Петровна, Чурапчы улууһун Одьулуун с. "Күнчээн" ОСК иитээччитэ
Дьарык сыала-соруга:
Остуоруйа оруолларынан оонньооьун, тыл саппааьын байытыы
Уерэтэр соруктар:
О5о дор5ооннору чуолкайдык сацарарын, тылларын толкуйдуурун хатылааьын;
Сайыннарар соруктар: О5о толкуйдуур дьо5урун сайыннарыы. Остуоруйа тылын истэн хамсанарын ситиЬии; сацарар сацатын, эрчилллиини дьуерэлиир сатабылын сайыннарыы.
Иитэр соруктар: О5олор бэйэлэрин икки ардыларыгар эйэлээхтик, убаастабыллаахтык сыЬыаннаЬалларыгар ииттии.
Дьарыкка туттуллар мал-сал:
Кердеруллэр мал-сал: «Дьиэ – дьиэчээн» остуоруйа геройдара
О5о туттар мала: о5о ахсаанынан сиэркилэ сахалыы тацас –о5о ахсаанынан.
Интеграция: Ахсаан, тыл сайдыыта, уус-уран айымньы
1 чааЬа. Киирии
Уеруулээх тугэн.
Артикуляция5а улэ.
2 чааьа. Сурун чааьан
2 сорудах. Остуолга улэ.
Д/оонньуу: «Туох суттэй?»
Сыала: О5о бол5омтотун сайыннарыы
Аптаах тугэн
Тарбах эрчийии.
Тумук чааьа.
Рефлексия
|
-Утуе кунунэн!
О5олор, керун эрэ бу хайдах, сэлээппэ буолуой? Сееп, аптаах сэлээппэ. Билигин мин бу аптаах сэлээппэни кэтэн баран утуе санаалаах аптаах киьи буолуом. Бары харахпытын симэбит.
-1-2-3-4-5, 5-4-3-2-1 – харахпытын астыбыт. Аптаах кебуергэ олорон тылчаан дойдутугар айаннаан иьэбит. Тылчааммыт дойдутугар айаннаан кэллибит. Харахпытын симптибит 1-2-3, 3-2-1 харахпытын астыбыт. Кэллибит, аллараа тустубут.
-Эьиги тылчааннытын керергутугэр мин сиэркилэ биэрэбин.
Тылчаан:
-Утуе кунунэн, о5олоор!
О5олор:
-Утуе кунунэн!
Иитээччи:
-Тылчааннары эмиэ дорооболоьуннарыа5ын, тылчаанмытын таЬаардыбыт, уеьээ-аллараа хамсатабыт. О5олор, тылчаан эьиэхэ МааЬыцка туьунан кэпсээн кэпсиэн ба5арар уьу, бол5ойон истиэххэйин.
Тылчаан:
-Арай биирдэ Мааьыцка куех хонуунан ааьан истэ5инэ ыраах паровоз айаннаан иьэр эбит. «У-У-У-УУ! У-У-У-УУ!»
-Бары хатылаатыбыт эрэ, маладьыастар. Ханнык дор5оон иьиллэрий?
-Массыына айаннаан иьэр эбит, «В-В-В-ВВ! В-В-В-ВВ!» Ханнык дор5оон иьиллэрий? Оо, массыына шината тахсан хаалла «С-,С-,С-,С!» Ханнык дор5оон иьиллэрий?
-КемелеЬебут дуо о5олоор? НасоЬунан урдэриэххэйин эрэ. «Пс-Пс-Пс-Пс!»
-Маладьыастар!
-МааЬынка хонуу устун хааман истэ5инэ «Ж-Ж-Ж-Ж!» Тугуй о5олор?
О5олор:
-Жук.
Иитээччи:
-Оо, аны мааьынка5а туох эрэ кэлэн олордо. «З-з-з-з» - тугуй? Кумаар эбит маладьыастар! Кумаар ханнык дор5оонунан санарар эбитий?
-Оо,Мааьынкабытын кумаар ытатта «Ы-ы-ыы-ыы!!!».
-Мааьынка5а кемелуе5ун эрэ, сааратан биэрэбит дуо о5олор?
-Билигин биьиги Мааьынка5а шар урэн биэриэхпит. Муннубутунан салгынна и5эрийиэ5ин, уоспутун чорботон салгыны таьаарыахха. Наьаа учугэй шар бэлэхтээтибит. Катя эн хайдах ецнеех шары бэлэхтээти? Юля? Сеня?....ким хайдах ецу себулууруй о5олор?
-Тылчаанмытын кытары быраьаайдаьыаххайын!!! Уеьэ-аллараа хамсатабыт.
-Керсуеххэ диэри! Тылчааннарбыт эмиэ покааластыннар.
-Кебуербутугэр учугэйдик олоробут. Харахпытын симптибит 1-2-3-4-5, 5-4-3-2-1 – харахпытын астыбыт. Уьуйааммытыгар кэллибит. Бэргэьэбин устабаын. Бары олоппосторбутугар олоруогун.
-Билигин биьиги «Туох суттэй?» - диэн оонньуу оонньуохпут. Бол5ойон керун эрэ ханныкк оонньуурдар баалларый?
Онтон мин биир оонньууру ылан кэбиьиэм, ону эьиги таайыахтааххыт.
-Маладьыастар!
-Бугун биьиги аптаах остуоруйа дойдутугар айанныахпыт.
-Керун эрэ, бу тугуй?
-Сеп. Бу меьееччук иьигэр туох баарый?
-Сеп маладьыастар! Саьыл баар эбит.
-саьыл буоларын хантан биллигит?
-Саьыл хайда5ый? (уллэрххэй уьун, сымна5ас, хойуу туулээх кутуруктаах).
- О5олор саьыл то5о маннык кутуруктаа5а буолуой?
-Бэйэтин кэннэ суолун сутэрэр гына.
Остуоруйаларга керсубут саьылларбыт майгылара хайда5ый?
(саьыл албн, киитэрэй).
-керун эрэ бу саьыл дьиэ дьиэчээн остуоруйаттан биьиэхэ куулэйдии кэлбит.
-Тарбахчааннарбытын эрчийиэххэйин эрэ о5олор.
Тарбахчаан-тарбахчаан
Эн ханна сырыттын
Тойон эрбэх – мас кэртим
Семуйэ –ыраастаатым
Ортоку тарбах – хомуйдум
Аата суох хайыттым
Ылгын чыныйа саьааннаатым
-Куобахчаан дьиэтэ остуоруйаны оонньоогн кердеруу. Тарбах театра: «Куобахчаан дьиэтэ».
Арай хонууга сылгы тебетун уцуо5а сыппыт. Нно Хороонньут кутуйах суурэн кэлэн ыйыппыт:
-Дьиэ – дьиэчээн, ким эйиэхэ олороруй?
- Хороонньут, кутуйах олоробун. Эн кимниний?
-Ээ мин Бах-ба Ба5абын
-Киирэн миэхэ дьукаах олор.
Ба5а дьиэ-дьиэчээннэ ойон киирбит. Кутуйахтыын иккиэ буолан олорбуттар.
Куобах суурэн кэлбит:
-Дьиэ – дьиэчээн, дьэ ким манна олороруй?
-Хороонньут Кутуйах уонна Бах – бах ба5а олоробут.Эн кимниний?
-ээ мин хайаттан текунуйээччибин.
-Биьиэхэ киир.
Уьуе буолан олорбуттар.
Саьылчаан – эдьиийчээн суурэн кэлэн ыйыппыт:
-Дьиэ – дьиэчээн, дьэ ким эйиэхэ олороруй?
- Хороонньут Кутуйах уонна Бах – бах ба5а уонна хайаттан текунуйээччи буолан олоробут.
-ээ мин сири сэмисии суурээччибин.
-биьиэхэ киир.
Тердуо буолан олорбуттар.
Бере кэлэн ыйыппыт:
-Дьиэ – дьиэчээн, дьэ ким эйиэхэ олороруй?
- Хороонньут Кутуйах уонна Бах – бах ба5а уонна хайаттан текунуйээччи уона сири сэмсии суурээччи буолан олоробут.
Эн кимниний?
-ээ мин саьа сытан саба туьээччибин.
-баьаалыста киир.
Бэьиэ буолан олорбуттар.
Онтон эьэ тиийэн кэлбит:
-Дьиэ – дьиэчээн, дьэ ким эйиэхэ олороруй?
- Хороонньут Кутуйах уонна Бах – бах ба5а уонна хайаттан екунуйээччи. Саьа сытан саба туьээччи буолан олоробут. Эн кимҥиний?
-барыгытын улту баттааччыбын.
Уонна эьэ сылгы тебетун быьа баттаабыт.
-маладьыастар.
Иитээччи:
-Бугунну утуе куммутугэр, эьиги наьаа учугэйдик кыттыыны ыллыгыт.
-О5олор ордук тугу гынмыккытын астынныгыт?
Иитээччи:
-Керсуеххэ диэри!!!!
|
Сахалыы тацныбыт о5олор круг ацаара буолан тураллар. Иитээччи сэлээппэ кердерер
Слайд№1 Алаас
Иитээччи сиэркилэ тунэтэр Слайд№2
Оголор круг тураллар;
Уеьэттэн аптаах меьееччук туьэн кэлэр
О5олор илиилэринэн тутан-хабан кереллер. О5олор тарбахтарын эрчийэллэр. |